خیلی از والدین با چالش مطالعه فرزندانشان مواجه هستند. این یک امر طبیعی است که خیلی از دانشآموزان علاقه به مطالعه برای تیزهوشان ندارند؛ زیرا در این سن به دنبال بازیگوشیهای خودشان هستند. البته مشکل اصلی این مورد خود والدین هستند. بیایید با یک مثال کاملا توضیح دهیم. اولین و بزرگترین الگو برای هر فرزند پدر و مادر وی هستند. قطعا توجه کردهاید که خیلی از خانوادههایی که پدر دکتر باشد فرزند نیز دکتر میشود یا خیلی دیگر از خانوادههایی که پدر کارمند باشد، فرزندان نیز کارمند خواهد شد. البته این موضوع همیشگی نیست. در خیلی از خانوادههای سطح پایین فرزندانی با اراده پولادین به دنیا میآیند. پس به صورت کلی فرزندان از والدین خود الگو برداری میکنند.
رفتار والدین و تاثیر آن روی مطالعه برای تیزهوشان
همانطور که گفتیم والدین آینه رفتاری فرزندان خود هستند. طبق یک تحقیق در دانشگاه آکسفورد بر روی 1700 خانواده در سال 2020 محققان متوجه موضوع بیش از حد استفاده کردن تلفن همراه توسط فرزندان هر خانواده شدند. این مشکل از خود والدین نشئت میگرفت، زیرا آنها در دوران کودکیِ فرزندانشان بیشترین زمان خود را جلوی بچهها با گوشی همراه خود سپری میکردند و این مورد در ضمیر ناخوداگاه آن بچه ثبت شده بود. با توجه به این مورد بهتر است در سنین 6 ماهگی الی 4 سالگی رفتار خود را در جلوی فرزندان خود مدیریت کنیم.
طبق نظر کارشناسان بهتر است در این بازه جلوی فرزندانمان کتاب بخوانیم، زیاد از تلفن همراه استفاده نکنیم، در مورد اهداف با آنها صحبت کنیم. یکی از بهترین کارهایی که میتوانید انجام دهید، این است که برای آنها در این سن چالشهایی در نظر بگیرید. مثلا دوچرخه سواری، داستان سازی، ساخت اجسام با لگو و … بعد از موفق شدن در هر چالش به آنها یک جایزه بدهید تا مفهوم موفقیت را بهتر درک نمایند. برای هدفمند ساختهشدن فرزند خود میتوانید مقاله افزایش اعتماد به نفس در کودکان را مطالعه کنید.
دلایلی که فرزندتان نمیخواهند مطالعه برای تیزهوشان داشته باشند
به نظر ما حداقل یکی از سه توضیح وجود دارد:
1) فرزند شما واقعاً خواندن را لذت بخش نمیداند
تا به حال توجه کردید که چرا بعضی از کارها برای شما لذت بخش و برخی دیگر فاقد حس خوب است. من خودم زمانی که بچه بودم پدرم عادت داشت در زمان تفریحش مدام به تماشای فیلم بپردازد و این مورد سبب شد که در ذهن من تفریح تا سنین 14 الی 15 سالگی تماشای فیلم باشد. پس بیایید از همان ابتدا ذهن فرزندان خود را درست هدایت نماییم.
برای رفع این مورد بهتر است در اولین قدم با آنها در مورد اهداف و واقعیت دنیا صحبت نماییم و در برنامهریزی مطالعاتی وی پارتهای مطالعه را بین 30 الی 45 دقیقه در نظر بگیریم. حتما باید در کنار درس خواندن این دسته از افراد به کارهایی که علاقه دارند نیز برسند. به هیچ عنوان به آنها نگویید که بازی رایانهای کلا کنسل است. بهتر است بگویید بعد از درس خواندن بازی نیز خواهید کرد. البته در این مورد مشکل میتواند اعتماد به نفس ضعیف و باورهای محدود کننده باشد که مانع از ریسک پذیری خواهد شد.
2) روش مطالعه فرزندتان مناسب نیست
مشکلی که خیلیها دارند این است که روش درس خواندن نادرستی را جهت مطالعه برای تیزهوشان انتخاب میکنند. این مشکل از داشتن تجربه کم و تقلید از دیگران شکل میگیرد. به صورت کلی یادتان باشد هیچ روش مطالعهای وجود ندارد که برای همه یکسان باشد. پس یادتان باشد که شما باید متناسب با روحیات و شخصیتی که دارید، بهترین روش مطالعه برای تیزهوشان را انتخاب کنید. مثلا کسانی که در حین مطالعه مدام حواسشان پرت میشود بهتر است با صدای بلند طوری که خودشان صدای خودشان را متوجه شوند دروس را مطالعه کنند. برای پیدا کردن بهترین روش مطالعاتی میتوانید مقاله بهترین زمان مطالعه برای تیزهوشان را بررسی نمایید.
3) هیچ هدفی برای مطالعه ندارد
مطالعه برای تیزهوشان یکی از مهمترین کارها در روند یادگیری و بهبود دانش هر دانشآموز است. دانشآموزان برای گسترش دانش و مهارتهای خود به مطالعه نیاز دارند، اما در برخی موارد، مطالعه میتواند بدون هدف و آینده بینی انجام شود که این مورد واقعا بی معنی خواهد بود. این نوع مطالعه، که به آن “مطالعه بدون هدف” گفته میشود، میتواند پیامدهای مثبت و منفی داشته باشد که در ادامه این موضوع را دقیقتر بررسی خواهیم کرد.
3-1) مفهوم مطالعه بدون هدف
مطالعه بدون هدف به مطالعهای میگویند که فرد بدون داشتن یک هدف مشخص یا برنامهریزی قبلی به آن پرداخته است. این نوع مطالعه معمولاً فاقد انگیزه قوی برای یادگیری عمیق یا دستیابی به هدف خاصی است. به همین دلیل است که دانشآموزان نمیتوانند در داشتن یک مطالعه خوب موفق شوند؛ زیرا نمیدانند برای چه درس میخوانند.
3-2) دلایل مطالعه بدون هدف
مطالعه بدون هدف میتواند به دلایل مختلفی باشد. برخی از مهمترین علل عبارتند از:
کمبود انگیزه: افراد ممکن است در موقعیتی قرار گیرند که علاقه یا انگیزه کافی برای مطالعه برای تیزهوشان نداشته باشند و به همین دلیل، مطالعه را بدون هدف شروع کنند. انجام کاری بدون هدف یعنی شما در حال بالا رفتن از پلههای برجی هستید که هیچگاه به بالای آن نمیرسید. پس بیایید دنیا را با واقعیتی که دارد ببینیم.
عدم برنامهریزی: وقتی فردی برنامهریزی جهت مطالعه برای تیزهوشان نداشته باشد، ممکن است به مطالعه پراکنده و بیهدف بپردازد. یعنی نمیداند در حال حاضر باید چه درسی را بخواند و این اصلا برای یک دانشآموزی که آزمون تیزهوشان دارد خوب نیست. بهترین روش برنامهریزی برای تیزهوشان استفاده از ماتریکس ایزنهاور است. پیشنهاد میکنیم حتما این مقاله را بررسی نمایید.
جمعبندی
تشویق فرزندان به مطالعه برای تیزهوشان یک فرآیند پیچیده است که نیاز به صبر، حمایت و راهنمایی والدین دارد. با ایجاد محیط مناسب، تعیین اهداف مشخص، تشویق به یادگیری از طریق بازی و سرگرمی، الگو بودن، استفاده از پاداش و تشویق، معرفی منابع آموزشی متنوع و توجه به وضعیت روانی فرزند، والدین میتوانند فرزند خود را به مسیر موفقیت در آزمونهای تیزهوشان هدایت کنند. در نهایت، مهمترین نکته این است که فرزند باید از یادگیری لذت ببرد و این فرآیند را نه به عنوان یک فشار بلکه به عنوان یک فرصت برای رشد و توسعه استعدادهای خود ببیند.
