درمان بی‌ دقتی در آزمون تیزهوشان و راهکارهایی برای کنترل و مدیریت آن

_ “خیلی ناراحتم که در آزمون تیزهوشان قبول نشدم، خیلی بی دقتی کردم و نمره منفی گرفتم وگرنه حتما قبول میشدم.”

بی دقتی در آزمون تیزهوشان یکی از عوامل شایع در عدم قبولی دانش‌آموزان است؛ چون دانش‌آموزان با انگیزه‌ای که برای موفقیت در آزمون تیزهوشان در حال درس خوندن هستن، گاهی فراموش میکنن که برای قبولی در این مارتن نفس‌گیر نیازه که با اقداماتی خودشون رو مجهز کنن. از جمله کارهایی که برای قبولی در آزمون تیزهوشان حتماً لازمه انجام بشه می‌تونیم به این موارد اشاره کنیم: تحلیل آزمون، تمرین مهارت‌های مدیریت زمان و تست‌زنی، شرکت در کلاس های آمادگی تیزهوشان و…

امّا بچه‌ها مهم‌ترین اقدام، افزایش مهارت آزمون دادن برای بالابردن راندمان و بازدهی هست. حقیقت اینه که اگه فقط درس بخونیم و بیایم جلو هیچ موقع نتیجه مطلوبی که میخوایم رو نمی‌گیریم؛ چون هر لحظه‌‌ی این مسیر نیازمند بررسی دقیق خروجی کارها و چیدن راهکار برای رفع اشتباهات، تمرین و تلاش هست.

تبر زنی بود که شبانه روز فقط تبر میزد. روزهای اول درختای زیادی رو قطع میکرد؛ امّا هر روز تعداد درختا کمتر و کمتر میشد. رئیسش صداش میزنه و میگه چرا تعداد درختا داره کم میشه؟ مشکل کجاست؟ اون بنده خدا هم میگه من هر روز مثل روز اول دارم کار می‌کنم و تبر میزنم ولی نمیدونم چرا تعداد درختام داره هر روز کمتر میشه… رئیسش ازش میپرسه تو اصلاً وقت گذاشتی تبرتو تیز کنی؟ اون با تعجب میگه نه؛ من فقط دارم تبر میزنم…

قضیه همینجاست… ما گاهی فقط درس می‌خونیم، تست میزنیم، آزمون میدیم و میایم جلو؛ امّا نتایج آزمون‌هامون خیلی بالا نیست و سریع به خودمون برچسب عدم توانایی میزنیم و میگیم من اینقدر درس خوندم نتیجه نگرفتم؛ پس 100% تیزهوشان هم نمیتونم قبول بشم! امّا اصلاً به این فکر نمی‌کنیم که برگردیم و مسیری که اومدیم رو آنالیز کنیم. شاید موقع درس خوندن تمرکزمون بالا نیست، شاید فقط می‌خونیم ولی تمرین انجام نمیدیم، شاید بی‌دقت هستیم و بی‌دقتی‌هامونو تکرار می‌کنیم، شاید مدیریت آزمون بلد نیستیم و سرعت عملمون پایینه و همه اینها روی هم جمع میشه و باعث بی دقتی در آزمون تیزهوشان و از دست رفتن نتیجه میشه.

رفیق یادت باشههههه: هر مشکلی قطعاً یه راه حل داره.

فرض کن یه ظرف داشته باشیم و داخل اون یادگیری‌ها و آموخته‌هامونو بریزیم، بی‌دقتی مثل یه سوراخ کوچیکی در اون ظرف هست که باعث میشه زحماتمون از بین بره…

بی‌ دقتی در آزمون تیزهوشان از اون دسته اتفاقاته که آدم سرش خیلی ناراحت و عصبی میشه… بعضی اوقات ما یه مسئله رو بلد نیستیم و جواب نمیدیم خیلی دل آدم نمیسوزه؛ امّا اون وقتی که بی‌دقتی باعث اشتباه زدن یه سوال میشه خیلی زور داره !!!!

تعریف “دقت در آزمون” چیه؟

تعریف دقت یعنی توجه غیر ارادی؛ که یک توانایی اکتسابی هست نه ذاتی!!! و می‌تونیم به دستش بیاریم.

پس هیچ موقع به خودمون برچسب نمی‌زنیم که من کلااااً آدم بی‌دقتی هستم و کاریش نمی‌تونم کنم؛ همچین چیزی نداریم. افزایش دقت هم مثل هر تواناییه دیگه‌ای یک مهارته که می‌تونیم با تمرین و رعایت یک سری اصول اون رو تقویت کنیم.

دقت در دو جا برای ما در آزمون تیزهوشان معنی پیدا میکنه: 1- زمان دریافت آموزش و مطالعه (یادگیری اطلاعات) 2- زمان انتقال اطلاعات فراگرفته شده در آزمون یا حل تست (یادآوری اطلاعات)

راهکارهایی برای رفع بی دقتی در آزمون تیزهوشان

برای درمان بی دقتی در آزمون تیزهوشان “سبک زندگیت” رو تغییر بده :

1. خواب با کیفیت: خواب به شدت میتونه هم روی تمرکز، هم وسواس مطالعاتی و هم دقت ما تاثیر بگذاره. خواب شبانه با کیفیت و طبق زمان درست هست. تا الان برای خیلی هامون پیش اومده شب قبل از امتحان خوب نخوابیده باشیم و سر جلسه به یادآوردن اطلاعات سخت و وقتگیر شده یا اگه یه سوال رو نتونستیم جواب بدیم زود عصبی شدیم و شاکله ذهنمون بهم ریخته.

متاسفانه یک سری از بچه‌ها فکر می‌کنند خواب اتلاف وقته یا یک سری فکر می‌کنند اگه شب بیدار باشن و درس بخونن بهتر یاد میگیرن. امّا هرگز فراموش نکنیم عدم خواب کافی به شدت سیستم بدنمون رو تحریک‌پذیر میکنه و موقع خواب اطلاعات پردازش و در ذهن ته‌نشین میشه. خواب با کیفیت، ساعت ثابتی هم داره مثلاً همیشه 11 شب بخوابیم و 7 صبح بیدار باشیم. سیستم بیولوژی بدن نظم رو دوست داره.

دیرتر از ساعت 11 شب خوابیدن کلاً از نظر ما رد شده است. چرا؟ چون بدخوابی یه چرخه است: وقتی خوب نمی‌خوابیم سرکلاس بی‌دقت و بی‌تمرکز هستیم، درس رو خوب متوجه نخواهیم شد، تست‌ها و تمرین‌های اون مبحث برامون مشکل میشه، امتحان و آزمون اون مبحث رو خراب می‌کنیم و در آخر هم به خودمون برچسب میزنیم که نمی‌تونیم از پس درسا خوب بربیایم!!!

2. تغذیه سالم: سوخت نورون‌های مغز اکسیژن و گلوکز هست؛ بنابراین باید کاری کنیم این دو مواد به مغز ما موقع یادگیری و به یادآوردن اطلاعات برسه. مواد غذایی با قند طبیعی بعد از مصرف به آرومی قند رو بالا میبرن امّا مواد قندی مصنوعی مثل نوشیدنی‌های آماده سوپر مارکت باعث میشه قند خیلی سریع افزایش و به سرعت کاهش پیدا کنه. از طرف دیگه مصرف غذاهای فست فودی و چرب هم باید محدود بشه چون برای هضم اونها بدن انرژی زیادی مصرف میکنه و خون بدن که مسئول اکسیژن رسانی به مغزه دور معده جمع میشه، همین موضوع باعث میشه اکسیژن کافی به مغز نرسه و دقت ما رو کاهش بده.

برای افزایش دقت در آزمون تیزهوشان مصرف ویتامین A ،C، B به شدت برای انرژی بدن توصیه میشه.

برای درمان بی دقتی در آزمون تیزهوشان “سبک درس خوندنت” رو تغییر بده :

1. تهیه لیست و دفترچه‌ای از بی‌دقتی‌ها:

برای پایین آوردن بی دقتی در آزمون تیزهوشان بیاین در این دفترچه نام و شماره مرحله‌ی آزمون، نام آزمونک و صورت سوال مربوطه با گزینه‌ها دقیق یادداشت کنیم، علت بی‌دقتی‌ها رو و 10 تا باکس کوچک جهت مرور بی‌دقتی‌ها شب قبل از آزمون جدید جهت زدن تیک قرار داده شود.

مثال یک:

علت بی دقتی: در صورت سوال “نیست” را “است” خواندیم.

راهکار: حتماً دور کلمات مهم صورت سوال، داده‌ها و افعال انتهای جمله خط بکشیم، صورت سوال رو کامل بخونیم.

مثال دو:

علت بی دقتی: عددی که بدست آوردیم 3 بود؛ امّا گزینه 3 را به اشتباه علامت زدیم.

راهکار: دور پاسخ صحیح خط بکشیم و با خودمون گزینه صحیح رو تکرار کنیم و در منزل تست زماندار با پاسخبرگ بزنیم، از خط‌بر استفاده کنیم. (خط‌بر منظور مداد، انگشت دست هست که باعث کنترل چشم میشه تا کلمات رو جا نندازیم.)

مثال سه:

علت بی دقتی: جواب گزینه‌ها را جا به جا وارد کردیم.

راهکار: هر 10 سوال یکبار پاسخ‌هامونو کنترل کنیم.

پس ازین به بعد حتماً برای بی‌دقتی‌هامون راهکار می‌چینیم؛ چون ذهن فراموش کاره و اینکه چه اشتباهی رو در آزمون‌های قبل داشته به سرعت فراموش میکنه. یادمون نرفته که تحلیل آزمون رو باید در همون روز آزمون انجام بدیم یعنی زمانی که ذهن میدونه علت اشتباهاتش چی بوده تا سریعاً همان روز اصلاحش کنیم.

2. پرهیز از عادت‌های وسواسه گونه

بعضی از دانش‌آموزان عادت دارند صورت سوال رو چندبار وسواس‌گونه بخونن. جالبه همین موضوع نه تنها باعث نمیشه تمام اطلاعات صورت سوال رو دقیق دریافت کنند؛ بلکه به شدت میزان دقت و درکشون از سوال رو هم کاهش میده.

اول از همه بیاید قبول کنیم تنها کسی که برای حل مشکلات میتونه به ما کمک کنه فقط خود ماییم. برای رفع بی‌دقتی‌هامونم راهکارها رو باید در منزل تمرین کنیم و ناظر بر کار خودمون باشیم. مثلاً برای همین مورد که صورت سوال رو عادت داریم چندبار بخونیم تا متوجه بشیم باید برای خودمون جریمه تعیین کنیم و اگر صورت سوالی رو دوبار خوندیم سریع یه تلنگر به پشت دستمون بزنیم یا اونقدر روی خودمون مدیریت داشته باشیم و در منزل تمرین کنیم که صورت سوال رو یکبار بخونیم، اگر متوجه شدیم چه بهتر اگر نه بریم سراغ سوال بعدی.

(یادمون نره همیشه حواسمون باشه به خاطر 10 یا 20 درصد، 90 درصد باقی مانده رو فدا نمی‌کنیم؛ پس بدون وسواس میریم جلو و آزمونو فدای سوالات سخت و وقتگیر نمی‌کنیم.)

3. افزایش دقت در محاسبات و توجه به داده‌های مسئله

گاهی صورت مسئله مثلاً از ما شتاب خواسته؛ امّا ما فکرمون سرعته، گاهی واحدهای اندازه‌گیری رو اشتباه می‌بینیم و بهشون بی‌توجه هستیم. مثلاً صورت سوال از ما گرم خواسته، اما کیلو گرم حساب می‌کنیم. بهترین کار برای کاهش این اتفاقات خط کشیدن دور داده‌ها و اطلاعات مهم مسئله است.

دلایل بی دقتی در محاسبات

الف) استفاده از ماشین حساب در منزل برای انجام تمارین. این کار به شدت ذهن رو تنبل میکنه. سر جلسه آزمون اصلی ما اجازه‌بردن ماشین حساب رو نداریم و حالا باید انرژی زیادی از مغز بکشیم.

ب) یکی دیگه از علت‌ها اینه که زمان تست‌زدن در منزل و انجام تکالیف؛ چون خیلی برامون موضوع جدی نیست و دلمون به پاسخنامه گرمه، محاسبات رو تا انتهای سوال انجام نمیدیم.

دوستای خوبم یادتون نره ما به اندازه میزان تمرینی که می‌کنیم قدرتمند میشیم. پس اگر در منزل تکنیک‌ها رو تمرین نکنیم؛ نباید توقع داشته باشیم در آزمون‌های آزمایشی نتایج دقیقاً مطابق مطالعه‌مون باشه.

آموزش، تمرین مهارت و تکنیک باهم نتیجه رو عالی میکنه.

پس اینطور نباشه که در منزل سوال رو چشمی حل کنیم و بعد برید پاسخنامه رو با چشم بخونیم و حین انجام تمرین اصلاً دست به قلم نشیم. اینجوری ذهن شما عادت کرده همه چیز رو نصفه آنالیز کنیم و همین موضوع باعث افزایش بی‌ دقتی در آزمون تیزهوشان میشه.

( البته میتونیم یک سری از محاسبات ساده رو بعد از اینکه حرفه‌ای شدیم در ذهنمون انجام بدیم.)

یک اتفاق دیگری که ممکنه در جلسات آزمون برامون پیش بیاد، اشتباهات چشمی حین حل و انجام محاسباته. مثلاً ۲ ضربدر ۳ رو می‌نویسیم ۵، وقتی به جواب نمی‌رسیم دوباره شروع می‌کنیم حل کردن؛ اما باز به جواب نمی‌رسیم چون زمانی که یک روش حل رو میریم ردِ عصبی اون در مغز شکل گرفته و زمانی که دوباره اصرار به حل دوباره اون سوال می‌کنیم به احتمال زیاد مجدد همون اشتباه رو تکرار می‌کنیم. بهترین کار بعد از اینکه در حل یک سوال به جواب در گزینه‌ها نرسیدیم، رهاکردن اون سوال و رفتن سراغ سوال بعدی هست.

برای درمان بی دقتی در آزمون تیزهوشان “سبک امتحان دادنت” رو تغییر بده :

1. توجه به فضای کم سوالات برای پاسخ‌دادن در جلسه آزمون تیزهوشان

یه مشکل دیگه که میتونه بی‌دقتی ما رو افزایش بده، فضای کم سوالات برای پاسخ‌دادن در جلسه آزمون است. این مشکل هم با تمرین‌کردن و عادت‌دادن خودمون در منزل قطعاً قابل حله.

برای حل این مشکل به جای اینکه در منزل در یک دفتر بدون محدودیت فضا شروع کنیم به حل کردن سوالات، خودمونو برای تست‌های زماندار عادت میدیم و در یک سری فضاهای کوچک، مرتب و تمیز شروع به حل سوال می‌کنیم. می‌تونید یک ورق A4 رو به هشت قطعه تقسیم کنیم و برای چرک نویسیمون ازش استفاده کنیم. (راستی یادمون باشه به هیچ عنوان در جلسه اصلی آزمون تیزهوشان اجازه بُردن چرک‌نویس رو نداریم.)

2. دست کم گرفتن سوالات ساده در جلسه آزمون تیزهوشان

یکی دیگه از عوامل بی‌ دقتی در آزمون تیزهوشان اتفاق می‌افته سر سوالات ساده است. معمولاً دانش‌آموزان وقتی به سوال ساده میرسند؛ چون خیالشون راحته که حتماً این سوالو میتونن جواب بدن، توجهشون پایین میاد. حتی گاهی در حل یک سوال چالشی که راه حلش به ذهنمون میرسه و خوشحال میشیم و شروع به حل می‌‍کنیم اولش سوال رو عالی پیش میبریم؛ امّا هرچی به انتهای راه حل میرسیم تمرکزمون کمتر میشه و نهایتاً یه بی دقتی ریز آخر محاسبات خواهیم داشت. برای این حل این دو مشکل بهترین کار اینه در آخر حل سوال یک مقدار سرعتمونو کاهش بدیم و سعی کنیم تمرکزو ببریم بالا.

3. واردکردن یکجای جواب‌ها در پاسخبرگ در آخر آزمون تیزهوشان

مورد دیگه این هست که یک سری از بچه‌ها در آخر آزمون پاسخ‌هاشونو وارد پاسخبرگ می‌کنند. این کار به شدت وحشتناکه و بطور قطع همیشه دو سه تا گزینه رو به خاطر عجله در واردکردن جا به جا علامت می‌زنیم.

4. داشتن استرس و نگرانی در جلسه آزمون تیزهوشان

گاهی بی‌ دقتی در آزمون تیزهوشان ناشی از درگیری ذهنی، نگرانی و استرس است. در این مواقع باید حتماً قبل از آزمون روی یک کاغذ نگرانی‌هامونو و علت استرسمونو بنویسیم. اگر دو سه تا سوال رو نتونستیم انجام بدیم و داشتیم خودمونو می‌باختیم چشمامونو ببندیم و 7 ثانیه یک کوه سفید برفی رو تجسم می‌کنیم. (این کار باعث میشه حافظه میانی ما پاک بشه و اطلاعات اضافی از نگرانی کمرنگ بشه.)

فراموش نکنیم طبق قاعده‌ی حداقل سوال، ما مجازیم چند سوال رو از هر بخش انجام ندیم.

5. سرعت عمل بالا در جلسه آزمون تیزهوشان

در آخر بی دقتی در آزمون تیزهوشان به علت سرعت عمل بالا میتونه رخ بده. تنها راهکار حل این مشکل زدن تست‌های زماندار در منزل و ثبت رکوردهای زمانی است.

جمع بندی

در این مقاله از خط علم در مورد بی‌ دقتی در آزمون تیزهوشان صحبت کردیم و راهکارهایی برای کنترل و مدیریت اون گفتیم. این راهکارها به سه دسته تقسیم شدند. راهکارهایی برای تغییر سبک زندگی، تغییر سبک درس خوندن و سبک امتحان دادن ارائه دادیم و در مورد هرکدوم مفصل صحبت کردیم. شما برای درمان بی دقتی چیکار می‌کنید؟ تا حالا توو آزمان های شبیه ساز تیزهوشان بی دقتی کردید؟ اگه آره چطور اونو مدیریت کردید؟ خوشحال میشیم تجربیات خودتون رو با ما و دوستانتون در میون بگذارید.