(اصول صحیح برنامه‌ریزی ویژه مقاطع ششم و نهم)
برنامه‌ریزی برای آزمون تیزهوشان و آماده‌شدن برای این آزمون، ممکنه در نگاه اول کار سخت و طاقت‌فرسایی به نظر برسه اما مطالعه و تست‌زنی برای آزمون تیزهوشان فقط نیازمند برنامه‌ریزی و مطالعه متفاوتی نسبت به قبله و نه چیز دیگه.
در این مسیر خیلی مهمه که یادمون نره یک دانش‌آموز خوب و درس خون با ساعت مطالعاتی بالا لزوماً یک داوطلب خوب و آماده برای شرکت در آزمون تیزهوشان نیست؛ بلکه برای قبولی در این آزمون مهم و سرنوشت‌ساز، لازمه تفاوت‌هایی رو در روند مطالعه و برنامه‌ریزی خودمون ایجاد کنیم. البته شاید اعمال این تغییرات کمی زمان بر باشه؛ اما نتیجه قطعا شیرینه و ما رو به هدف اصلیمون که قبولی در تیزهوشانه میرسونه. در این مقاله از مجله خط علم ما بهتون یاد میدیم چگونه برنامه ریزی کنیم و برنامه ریزی برای قبولی در تیزهوشان نهم و ششم چطور باید انجام بشه، پس با ما همراه باشید
اولین قدم در برنامه‌ریزی برای آزمون تیزهوش
قبل از شروع برنامه‌ریزی برای قبولی در تیزهوشان نهم و ششم خوبه که اهمیّت امسال و تفاوتش با سال‌های قبل رو بدونیم، به نظرتون امسال که در پایه ششم یا نهم هستیم چه تفاوتی با سال‌های قبل داره؟ بیاید تا براتون بگم:
1- امسال حجم درس‌ها زیاد میشه:
در پایه ششم و نهم حجم درس‌ها با اضافه‌شدن برنامه تست و تمرین و شرکت در کلاس‌ها و آزمون‌های آزمایشی نسبت به سال‌های قبل، خیلی زیاد میشه؛ بنابراین نیازه که در هنگام برنامه‌ریزی برای آزمون تیزهوشان در ساعت مطالعاتی خودمون تغییراتی ایجاد کنیم و آهسته و پیوسته ساعت مطالعه‌مون رو افزایش بدیم.
2- امسال نحوه یادگیری درس‌ها فرق میکنه:
یکی از مشکلات رایج در جلسه آزمون تیزهوشان اینه که دانش‌آموز همه درس‌ها رو عالی خونده امّا خیلی از مطالب رو با اینکه بلده ولی سر جلسه امتحان چیزی یادش نمیاد! فکر می‌کنید چرا این اتفاق میافته؟ یکی از دلایلش اینه که روش یادگیری درس‌ها و نحوه برگزاری امتحانات در سال‌های قبل کاملاً با امسال متفاوته.
در مدرسه همیشه امتحانات به‌صورت تک‌درس و تشریحی داده می‌شد، یعنی ما در طول دوران امتحانات، یک درس رو می‌خوندیم و امتحان می‌دادیم و با چند روز فاصله امتحان بعدی رو می‌دادیم. به همین خاطر برای مطالعه و یادآوری هر درس فرصت کافی داشتیم و با کمترین فاصله از زمان یادگیری امتحانش رو می‌دادیم. این موضوع باعث می‌شد یادگیری ما مقطعی باشه و یک موفقیت نسبی در امتحانات داشته باشیم.
آدم‌های معمولی امید و آرزو دارند؛ امّا آدم‌های موفق برنامه و هدف دارند.
امّا ما در آزمون تیزهوشان با همه درس‌ها به‌صورت یکجا در طول 120 دقیقه مواجه میشیم. این تفاوت نوع آزمون تیزهوشان با امتحانات مدارس باعث میشه یادآوری همه مطالب در جلسه آزمون برامون کمی سخت باشه. پس ما نیازمند تغییر اساسی در نوع یادگیری‌مون هستیم و در برنامه‌ریزی برای قبولی در تیزهوشان نهم و ششم باید اطلاعات پراکنده و حجم مباحث زیاد رو به‌صورت دسته‌بندی‌شده در ذهنمون مرتب کنیم تا در جلسه آزمون هیچ‌چیز از یادمون نره و با تسلط خوب از پس این امتحان بر بیایم.
3-امسال قراره در یک رقابت بزرگ شرکت کنیم:
یکی از دلایل مهم عدم موفقیت برخی از دانش‌آموزها در برنامه‌ریزی برای آزمون تیزهوشان اینه که یادشون میره این آزمون یک آزمون رقابتیه و برای موفقیت این موضوع خیلی مهمه که ما رقبامون رو بشناسیم و بدونیم اونها چقدر درس می‌خونند، چه دوره‌ها و آزمون‌هایی شرکت می‌کنند، از چه منابع و کتاب‌هایی استفاده می‌کنند، به چه میزان تست می‌زنند و چطور اشکالاتشون رو برطرف می‌کنند و به‌طورکلی خودشون رو امسال چطور مدیریت میکنن.
4-امسال سال سرنوشتمونه:
هدف ما از برنامه‌ریزی برای آزمون تیزهوشان اینه که در انتهای مسیر پیشرو اتفاقی رو رقم بزنیم که مدت‌هاست منتظرشیم و براش تلاش کردیم. این اتفاق مهم فقط مختصه امساله و در سال‌های دیگه باهاش روبه‌رو نیستیم. ما اینو خوب میدونیم که راهیابی به مدارس تیزهوشان میتونه به‌طورکلی سرنوشت ما رو تغییر بده و راه تازه‌ای رو پیش رومون باز کنه .
قوانین برنامه‌ریزی برای آزمون تیزهوشان 1402 – 1403
حالا که تفاوت و اهمیّت امسال در قبولی آزمون تیزهوشان رو متوجه شدیم، نوبت به برنامه‌ریزی برای قبولی در تیزهوشان میرسه. ما در ابتدا برنامه‌ریزی به‌صورت هفتگی رو یاد می‌گیریم و اینکه در ابتدای هر هفته چطور برنامه درسی‌مون رو تنظیم کنیم و بعد سراغ برنامه روزانه میریم و به‌صورت روزانه برنامه رو تکمیل می‌کنیم.
اصل 1- تعادل مطالعاتی: به هر درسی با توجه به اهمیّتش بها بدیم.
در اصل اول باید توجه کنیم که درس‌ها رو به‌اندازه اهمیّت اونها و با توجه به میزان تاثیرگذاری مباحث در امتیاز کل آزمون تیزهوشان مطالعه و در برنامه خودمون قرار بدیم. (لینک به دانلود دفترچه ثبت‌نام)
اصل 2 – واحد زمانی مطالعه: زمان رو به لقمه‌های کوچیک تقسیم کنیم.
تحقیقات نشون میده در هنگام مطالعه درس‌ها؛ مطالبی رو که در ابتدا و انتهای ساعت مطالعه‌مون می‌خونیم بیشتر از بقیه مطالبی که خوندیم به یاد میاریم.
به عنوان مثال اگه بدون وقفه بیشتر از 2 ساعت درسی رو مطالعه کنیم، فقط دارای 2 زمان حداکثر میزان یادآوری هستیم، درحالی‌که اگه این 2 ساعت رو به دو بخش 1 ساعته مطالعاتی تقسیم کنیم، دارای 4 بخش حداکثر یادآوری هستیم.
پس در برنامه‌ریزی برای قبولی در تیزهوشان نهم و ششم باتوجه به آهنگ زمانی مطالعه، بهترین واحدهای زمانی مطالعه 60 تا 90 دقیقه هست و هر 75 دقیقه 15 دقیقه استراحت لازمه. خوبه که در این 15 دقیقه حتماً فعالیت‌هایی که باعث استراحت چشم و ذهن میشه انجام بدیم.
اصل 3- تنوع مطالعاتی: تنوع در برنامه‌ریزی رو فراموش نکنیم.
یکی از مهارت‌های مهم در برنامه‌ریزی برای آزمون تیزهوشان توانایی انتقال یا شیفت ذهنی هست. در آزمون تیزهوشان نهایی ما باید به‌صورت جامع تمامی مباحث رو کنار هم پاسخ بدیم. ما میتونیم با تنوع مطالعاتی در هر روز این توانایی را در خودمون ایجاد کنیم. نکته مهم دیگه اینکه وقتی یک درس رو در طول هفته به‌جای یک روز در چند روز مطالعه و تست بزنیم، یادآوری مطلب برامون راحت‌تر و سریع‌تر میشه؛ بنابراین خیلی خوبه که در برنامه هر روز چند واحد مختلف درسی قرار بدیم. برای همین شرکت در آزمون‌های جامع و شبیه‌ساز هرچند هفته یکبار از اهمیّت بالایی برخورداره تا بتونیم از مطالبی که طی هفته به‌صورت موضوعی مطالعه کردیم، بطور جامع خودمونو به چالش بکشیم. (اگه دوست داری آزمون شبیه ساز مطابق شرایط خود آزمون تیزهوشان ثبت‌نام کنی بزن رو لینک)
اصل 4- ساعت مطالعاتی روزانه بالا و با کیفیت داشته باشیم.
یک ورزشکار حرفه‌ای که برای المپیک آماده میشه فقط روی یک رشته ورزشی تمرکز میکنه و تمام تلاشش رو میکنه تا در اون رشته خاص قهرمان بشه؛ بنابراین پیشنهاد میشه که ماهم کلاس‌های غیردرسی‌مون رو تا حد امکان در این سال تحصیلی سرنوشت‌ساز حذف کنیم. ما باید در برنامه‌ریزی برای آزمون تیزهوشان دنبال رسیدن به بالاترین میزان کیفیت و کمیت مطالعه در طول روز باشیم، تا موفقیتمون رو در این آزمون تضمین کنیم و به هدفمون که قبولی در آزمون تیزهوشانه برسیم.
اصل 5- واحد مطالعه جبرانی: در برنامه‌ریزی، زمانی رو برای اتفاقات غیرمنتظره در نظر بگیریم.
در هنگام برنامه‌ریزی برای آزمون تیزهوشان لازمه برنامه مطالعاتی‌مون منعطف باشه طور یکه اگه یه روز انگیزه یا انرژی لازم برای درس خوندن نداشتیم دچار دلسردی نشیم و اگه نتونستیم برنامه‌مون رو اجرا کنیم در واحدهای جبرانی اونها رو مطالعه کنیم؛ ولی حتماً باید مراقب باشیم که واحد جبرانی سبب تعلل در اجرای برنامه اصلیمون نشه.
- واحد جبرانی یعنی چی؟ واحد جبرانی به‌صورت شخصی متناسب با برنامه هر فرد تعریف میشه و روزهایی که شخص کار کمتری داره باید مطالب مطالعه نشده در هفته رو در اون زمان‌ها جبران کنه.
اصل 6- استراحت و تفریح رو در برنامه‌ریزی برای آزمون تیزهوشان جدی بگیریم.
شاید تعجب کنید؛ امّا یکی از عوامل کمتر پرداخته شده برای موفقیت در آزمون تیزهوشان، تعادل رفتاری هست. تعادل رفتاری یعنی بین ساعات مطالعه و ساعت استراحت خودمون هماهنگی برقرار کنیم. مثلاً در روزهای غیر تعطیل میتونیم حداکثر 1 ساعت به تفریح و سرگرمی‌های مرود علاقمون مثل فیلم دیدن، استفاده از موبایل، بازی رایانه‌ای و پی اس ها بپردازیم. پس یادمون باشه واجبه که از استراحت‌کردن برای ریکاوری ذهنمون غافل نشیم.
اصل 7- خواب شبانه خوبی داشته باشیم.
بعد از یک روز عالی درس خوندن، حالا نوبت به ساعت خوابمون میرسه. ما باید در برنامه‌ریزی برای آزمون تیزهوشان زمان‌بندی خوابمون رو جدی بگیریم و شب‌ها حداکثر تا ساعت 11 بخوابیم. باید حواسمون باشه که اگه کمتر از 6 ساعت در شبانه‌روز بخوابیم، لطمهٔ جبران‌ناپذیری در طی درازمدت بهمون وارد میشه.
نکته مهم: از هر 7 ساعت خواب باید حداقل 5 ساعت آن به‌صورت متوالی باشه.
اصل 8-ترتیب مطالعه دروس رو در برنامه‌ریزی مون بر اساس علاقه بچینیم.
یکی دیگه از نکته‌های مهم در برنامه‌ریزی برای آزمون تیزهوشان اینه که درس‌های موردعلاقه مون رو در بین درس‌هایی که برامون سخته قرار بدیم و مطالعه کنیم. با این کار درس‌های سخت وقتی مطالعه میشن که ذهنمون به‌اندازه کافی گرم شده و آماده هست، به این ترتیب یادگیری‌مون به میزان بالایی افزایش پیدا میکنه.
اصل 9- واحدهای زمانی مرور:
و در نهایت در برنامه‌ریزی برای آزمون تیزهوشان، هر روز باید ساعتی رو به مرور درس‌هایی که خوندیم اختصاص بدیم. مرور مطالب یعنی افزایش تسلط، جلوگیری از فراموشی مطالب، افزایش سرعت عمل و …
لُب کلام در یک دقیقه
در این مقاله باهم دیگه یادگرفتیم برنامه ریزی برای قبولی در تیزهوشان نهم و ششم دقیقاً چطور باید انجام بشه؟ تفاوت و اهمیّت امسال رو با سال‌های قبل متوجه شدیم و در مورد تعادل و تنوع مطالعاتی و زمان‌بندی‌مون صحبت کردیم. گفتیم چطور واحد مطالعه جبرانی داشته باشیم و داشتن زمان‌هایی برای مرور چه فوایدی داره. از استراحت و اهمیّت خواب شبانه گفتیم و یاد گرفتیم ترتیب مطالعه چقدر خوبه که براساس علایقمون باشه تا درس خوندن برامون جذاب و هیجان‌انگیر باشه. حالا شما بهمون بگید چطور برای قبولی در آزمون تیزهوشان برنامه ریزی می‌کنید؟ آیا از هیچکدوم از اصولی که ما اینجا گفتیم استفاده میکردید؟ لطفاً تجربیات خوبتون رو با ما و دوستانتون به اشتراک بزارید تا باهم دیگه بیشتر و بهتر درس بخونیم.
