زمانیکه می‌خواهید شماره تلفن، لیست خرید یا مجموعه‌ای از دستورالعمل‌ها را به خاطر بسپارید، به آنچه روانشناسان و عصب شناسان به عنوان حافظه فعال(کوتاه مدت) می‌گویند تکیه می‌نمایید. این توانایی نگهداری و دستکاری اطلاعات در ذهن، در فواصل زمانی کوتاه است. حافظه کوتاه مدت برای مواردی است که در لحظه پیش می‌آید. یکی از کارهایی که دانش‌آموزان باید برای افزایش عملکرد ذهنشان انجام دهند افزایش حافظه کوتاه مدت است.
محققان معتقدند حافظه کوتاه مدت در عملکرد ذهن نقش اساسی دارد. با توجه به نقش اصلی آن در زندگی ذهنی ما، و این واقعیت که ما حداقل از برخی از محتوای آن آگاه هستیم، حافظه کوتاه مدت ممکن است در تلاش ما برای درک خود آگاهی مهم باشد. روانشناسان و عصب شناسان در حین بررسی حافظه فعال بر جنبه‌های مختلف تمرکز می‌کنند: روانشناسان سعی می‌نمایند عملکردهای سیستم را ترسیم کنند، در حالی که دانشمندان علوم اعصاب، بیشتر بر روی زیربنای عصبی آن تمرکز می‌نمایند.
نحوه افزایش حافظه کوتاه مدت چیست و ظرفیت آن چقدر است
ظرفیت حافظه کوتاه مدت محدود است. ما می‌توانیم در هر زمان فقط مقدار معینی از اطلاعات را “در ذهن” نگه داریم. اما محققان در مورد ماهیت این محدودیت و نحوه افزایش حافظه کوتاه مدت اختلاف نظر دارند. یادتان باشد نباید برای آزمون تیزهوشان از حافظه فعال استفاده کرد.
بسیاری پیشنهاد می‌کنند که حافظه فعال می‌تواند تعداد محدودی از تکه اطلاعات را ذخیره کند. این‌ها می‌توانند ارقام، حروف، کلمات یا واحدهای دیگر باشند. تحقیقات نشان داده است که تعداد واحد‌هایی که می‌توان در حافظه نگه داشت می‌تواند به نوع اطلاعات بستگی داشته باشد. یک نظریه جایگزین نشان می‌دهد که حافظه فعال به عنوان یک منبع پیوسته عمل می‌نماید که در آن تمام اطلاعات به خاطر سپرده شده به اشتراک گذاشته می‌شود. بسته به اهداف شما، به خاطر سپردن اطلاعات قطعا مقادیر متفاوتی از منابع بدنی ما را دریافت می‌کنند.
یک رویکرد نظری متفاوت در عوض استدلال می‌کند که محدودیت ظرفیت یادگیری کوتاه مدت به این دلیل است که آیتم‌های مختلف با یکدیگر در حافظه تداخل دارند و البته خاطرات در طول زمان تحلیل می‌روند، اگرچه به نظر می‌رسد تکرار اطلاعات موجود در حافظه این فرآیند را کاهش می‌دهد. چیزی که محققان آن را تمرین نگهداری می‌نامند شامل تکرار ذهنی اطلاعات بدون توجه به معنای آن است.
به صورت کلی تمارین زیادی برای به یاد سپردن اطلاعات پیچیده و افزایش حافظه کوتاه مدت وجود دارد. یکی از این موارد استفاده از حروف اول هر کلمه و تبدیل آن حروف به یک کلمه واحد است. بیایید با یک مثال توضیح دهم. مثلا کلمه سازمان ملی پرورش استعداد‌های درخشان را در نظر بگیرید. به صورت کلی به جای یادگیری کل کلمه می‌توانی کلمه سمپاد را یاد بگیریم چون مخفف هر کلمه است.
حافظه کوتاه مدت در مقابل حافظه بلند مدت
حافظه بلند مدت دارای ظرفیت ذخیره سازی بسیار بیشتر نسبت به کوتاه مدت و اطلاعاتی که در اختیار دارد نیز بادوام تر و پایدارتر است. خاطرات بلند مدت می‌توانند حاوی اطلاعاتی در مورد قسمت‌های زندگی، معناشناسی یا دانش فرد و همچنین انواع اطلاعات ضمنی‌تر مانند نحوه استفاده از اشیاء یا حرکت دادن بدن به روش‌های خاص (مهارت‌های حرکتی) باشند.
عصب شناسان تمایز واضحی بین این دو قائل است. آنها بر این باور اند که حافظه کوتاه مدت با فعال شدن موقت نورون‌ها در مغز مرتبط است. در مقابل، تصور می‌شود که حافظه بلند مدت با تغییرات فیزیکی نورون‌ها و اتصالات آنها مرتبط است. این می‌تواند ماهیت حافظه کوتاه مدت و همچنین حساسیت بیشتر آن به وقفه‌ها یا شوک‌های فیزیکی را توضیح دهد. به یاد داشته باشید تمارین بسیاری برای افزایش حافظه کوتاه مدت وجود دارد اما این میزان افزایش یک مقدار چشمگیر نخواهد بود.
چگونه حافظه فعال در طول عمر تغییر می‌کند؟
با بررسی‌های انجام شده توسط دانشمندان دانشگاه هاروارد از سنین کودکی تا سن 35 سالگی حافظه کوتاه مدت در حال رشد و قوی‌تر شدن است. میزان ذخیره سازی اطلاعات از سن 45 سالگی به بعد در حافظه کوتاه مدت کاهش می‌یابد. به همین دلیل است که انسان‌ها در سنین پیری دیگر نمی‌توانند مانند گذشته اطلاعات را در ذهن خود ذخیره نمایند. افزایش و کاهش ظرفیت حافظه کاری در طول عمر با رشد طبیعی و تخریب قشر جلوی مغز در مغز، مرتبط است. پس به این راحتی افزایش حافظه کوتاه مدت ممکن نیست.
ما می‌دانیم که آسیب به قشر جلوی مغز باعث نقص حافظه کوتاه مدت می‌شود و ضبط فعالیت‌های عصبی در قشر جلوی مغز نشان می‌دهد که این ناحیه در طول “دوره تاخیر” بین زمانی که یک محرک به یک ناظر ارائه می‌شود و زمانی که او باید پاسخ دهد، یعنی زمانی که در طی آن او سعی می‌کند به خاطر بیاورد فعال است. اطلاعات چندین بیمار روانی، از جمله اسکیزوفرنی و افسردگی، با کاهش عملکرد قشر جلوی مغز مرتبط است که می‌تواند از طریق تصویربرداری عصبی آشکار شود. به همین دلیل، این بیماری ها با کاهش توانایی حافظه کوتاه مدت نیز همراه هستند. جالب توجه است که برای بیماران اسکیزوفرنی، این نقص در وظایف حافظه کوتاه مدت بصری به جای کلامی مشخص‌تر به نظر می‌رسد. در دوران کودکی، کمبود حافظه فعال با مشکلات در توجه، خواندن و زبان مرتبط است. پس راهکارهایی برای افزایش حافظه کوتاه مدت به همه توصیه نمی‌شود.
حافظه کاری و سایر عملکردهای شناختی
قشر جلوی مغز با طیف گسترده‌ای از عملکردهای مهم دیگر از جمله شخصیت، برنامه‌ریزی و تصمیم‌گیری مرتبط است. هر گونه کاهش در عملکرد این ناحیه احتمالاً بر بسیاری از جنبه‌های مختلف شناخت، احساسات و رفتار تأثیر می‌گذارد.
یک نظریه معماری شناختی به نام نظریه فضای کاری جهانی، بر حافظه فعال تکیه دارد. این نشان می‌دهد که اطلاعاتی که به‌طور موقت «در ذهن» نگهداری می‌شوند، بخشی از «فضای کاری جهانی» در ذهن هستند که به بسیاری از فرآیندهای شناختی دیگر متصل می‌شوند و همچنین تعیین می‌کنند که ما در هر لحظه از چه چیزی آگاه هستیم. با توجه به اینکه این نظریه نشان می‌دهد که حافظه فعال تعیین می‌کند که ما از چه چیزی آگاه هستیم، درک بیشتر در مورد آن ممکن است به بخش مهمی از حل معمای آگاهی تبدیل شود.
بهبود حافظه کاری شما
شواهدی بر افزایش حافظه کوتاه مدت وجود دارد که نشان می‌دهد می‌توان با استفاده از کارهای تعاملی، مانند بازی های ساده برای کودکان که شامل توانایی حافظه است، این میزان را افزایش داد. پیشنهاد شده است که این آموزش می‌تواند به بهبود نمرات در انواع دیگر کارها مانند کارهای مربوط به واژگان و ریاضیات کمک کند. همچنین شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد تمرین برای تقویت حافظه کوتاه مدت می‌تواند عملکرد کودکان با شرایط خاص مانند ADHD را بهبود بخشد. با این حال، بررسی های تحقیقاتی اغلب به این نتیجه می رسند که فواید کوتاه مدت و مختص کار آموزش دیده هستند.
علاوه بر این، پیشرفت‌های یافت شده در برخی از این مطالعات می‌تواند به دلیل یادگیری نحوه استفاده مؤثرتر از منابع حافظه کاری، در مقابل افزایش ظرفیت آن باشد. امید برای این نوع آموزش این است که بتوانیم کارهای نسبتاً ساده ای پیدا کنیم که هم عملکرد را نه تنها در خود کار، بلکه به طیف وسیعی از برنامه های کاربردی دیگر نیز بهبود می بخشد.
